بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر
تنوع اقليمی و استعداد های زراعی متفاوت درمناطق مختلف کشور ايجاب میكند که ارقام مناسب محصولات مختلف زراعی و باغی براي هر يک از نواحی و حتی زير اقليم های داخلی آنها اصلاح، انتخاب و بهمراه توصيه های به زراعی بمنظور حداکثر استفاده از ظرفيت توليد آنها به توليدکنندگان معرفی شوند. اين وظيفه خطير در استان مرکزی به عهده بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعی می باشد و اين بخش از بدو تاسيس در سال 1362 به عنوان اولين بخش تحقيقاتی مرکز بوده تا کنون اثرات چشمگيري در اين امر داشته است به طوريکه در افزايش قابل توجه عملکرد محصولات زراعی مختلف استان در دو دهه اخير که ثمره معرفی ارقام جديد و توصيه هاي به زراعي بوده، نقش بسزايي داشته است و افزايش عملکرد محصولات عمده استان از جمله گندم، جو، دانه های روغنی ، حبوبـات و صـيفی جات به ميزان 2 تا بيش از 3 برابر ، اهميت يافـته های تحقيقاتی در افزايش عملکرد و نهايتاً تامين غذای مورد نياز مردم را نشان می دهد.
• اولويتهاي تحقيقاتي
- تعيين سازگاری وسيع و منطقه ای (عمومی و خصوصی) و پايداری عملکرد در لاين هاي جديد ، پيشرفته و اميد بخش
- بررسی ژرم پلاسم محصولات مختلف جهت انتخاب منابع مقاومت به آفات و بيماريهای گياهي
- بررسی توارث پذيری و ژنتيک مقاومت ها به تنش های زنده و غير زنده
- اپيدميولوژی بيماريهای زنگ زرد و قهوه ای و سياه گندم
- بررسی مکانيسم های مقاومت به تنش های زنده وغيرزنده
- ارزيابی کيفيت در محصولات مختلف
- ارزيابی و تعيين تنوع ژنتيکی در کلکسيون های ژرم پلاسم محصولات مختلف
- تکثير بذور پايه و پرورشي ارقام اميد بخش بخصوص در غلات و تکثير پايه های بذور هيبريد بخصوص در دانه های روغنی
• گرايشهاي تحقيقاتي و زمينه هاي تخصصي
مهمترين اهداف اين بخش در حال حاضر برنامه ريزی، طراحی و اجرای برنامه های تحقيقاتی درزمينه محصولات زراعی استان شامل غلات (گندم و جو) ، گياهان علوفه ای ( يونجه – شبدر و ذرت علوفه اي) ، دانه های روغنی(کلزا، گلرنگ و آفتابگردان) ، پياز و سير ، لوبيا و محصولات باغي( انار ، انجير و زيتون) برای اصلاح و معرفی ارقام جديد با مشخسات زير ميباشد:
1- پتانسيل ژنتيکی عملکرد بالا، پايداری عملکرد و سازگاری وسيع و همچنين سازگاری خصوصی
2- خصوصيات زراعی مطلوب
3- مقاومت(تحمل) به تنش های زنده نظير زنگها و تنشهاي غير زنده مانند خشكي
4- کيفيت بالای خوراکی و يا تغذيه محصولات مختلف
5- کيفيت خوب برای استفاده در تعليف دامها و تغذيه طيور و مصارف صنعتی
• آزمايشگاهها و ايستگاههاي تحقيقاتي
- ايستگاه تحقيقات كشاورزي اراک با سطح 140 هكتار
- ايستگاه ملي تحقيقات لوبيا خمين
- ايستگاه تحقيقات كشاورزي ساوه(انار ، انجير و زيتون )
-آزمايشگاه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر
• پرسنل
ایستگاه اراک- سه نفر عضو هیئت علمی وکارشناس ارشد :
1- تقی بابايی ، کارشناس ارشد اصلاح نباتات و عضو هيئت علمي (رئيس بخش)
2-اسداله فتحی هفشجانی، کارشناس ارشد اصلاح نباتات و عضو هيئت علمي
3- افشين بافنده روزبهاني ، کارشناس ارشد اصلاح نباتات- محقق
5- مسلم شيخی ،كارشناس توليدات گياهی
6- اکبر ميرعبدالحق ، کاردان توليدات گياهی
7- عباس طاهری ، تكنسين
- ايستگاه تحقيقات لوبياي خمين – سه نفر كارشناس ارشد (یک نفر عضو هيئت علمي) ، دو نفر كاردان و تكنسين
- ايستگاه تحقيقات انار ساوه - سه نفر كارشناس ارشد ( يك نفر عضو هيئت علمي) و يك نفرکاردان
بخشی ااز دستاوردهای بخش تحقیقات اصلاح وتهیه نهال وبذر:
دانه های روغنی
مشارکت در معرفی گلرنگ رقم پديده
انتخاب ارقام مناسب آفتابگردان آذرگل و رکورد برای استان با سازگاری عمومی
تعيين تاريخ کاشت مناسب آفتابگردان : هفته اول خرداد با دوره بحرانی يک ماهه تا آخر خرداد
همکاری و مشارکت در معرفی کلزا رقم زرفام
انتخاب ارقام کلزا ليکورد ، اپرا ، اکاپی
تعیین دوره بحرانی کاشت دهه اول مهرماه برای کلزا
گیاهان علوفه ای
تعيين تاریخ کاشت ذرت علوفه ای : خرداد ماه
تعيين تراکم کاشت ذرت علوفه ای 85000 بوته
تعیین تاریخ کاشت ذرت دانه ای : دهه اول خرداد ماه
انتخاب سورگوم رقم اسپيدفيد براي كشت در استان
تعيين دوره بحرانی تاريخ کاشت خرداد ماه برای سورگوم علوفه ای
انتخاب رقم شبدر برسيم متحمل به سرما ساکرومونت
پياز و سيب زمينی
تعيين مقاومت (تحمل) به آفت ترپيس در پيازهای اصلاح شده بومی رقم سفيد کمره خمين (مشترک با بخش گياهپزشکی )
تعيين تاريخ کاشت برای سيب زمينی با دوره بحرانی رشد نيمه ارديبهشت تا آخر خرداد.
خالص سازی و اصلاح پياز رقم کمره خمين. خالص سازی و اصلاح سير محلی تفرش.
غلات
مشاركت در معرفي ارقام گندم آبي الوند ، الموت ، توس ، شهريار ، بك كراس روشن ، اروم ، زارع ، ميهن و گندم ديم ريژاو
انتخاب و معرفی گندم لاين 14-78– C (با سازگاری خصوصی).
انتخاب و معرفی گندم لاين 10-81-C ( با سازگاری عمومی ).
انتخاب لاينهاي اميد بخش گندم 3-85- C و 6-86-C
مشارکت در انتخاب و معرفي جو ارقام ماکوئی و بهمن
انتخاب جو لاين های 10-80- CB -و 18-79-CB و
11 -81- CB و 5-82-CB با سازگاری خصوصی برای منطقه