آب سنگین چیست؟ علت اهمیت
اراک در برنامه هسته ای
کارخانه تولید آب
سنگین اراک، تنها کارخانه در تمام دنیا است که در ساخت آن، هیچ دانشمند یا سازمانی
از کشورهای دیگر مشارکت نداشته و همه مراحل ساخت آن را دانشمندان بومی انجام داده
اند. این واقعیت، حتی از نظر روانی نیز کشورهای قدرتمند را آزار می دهد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، رئیس کمیته هسته‌ای
مجلس تعریف ساده آب سنگین، تفاوت راکتور آب سنگین اراک با نیروگاه بوشهر، فردو و
نطنز و علت مخالفت ها با تکمیل راکتور آب‌سنگین اراک را تشریح کرد.
"ابراهیم کارخانه‌ای" کارشناس ارشد
علوم هسته‌ای، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان توضیحاتی درباره تاسیسات آب
سنگین اراک ارائه کرد
* آب
سنگین چیست؟
می دانید که فرمول آب معمولی H2O است، اما فرمول آب
سنگین D2O است،
D یعنی هیدروژن سنگین یا دو تریوم، پس آب معمولی 2 هیدروژن
معمولی با یک اکسیژن دارد؛ اما آب سنگین 2 هیدروژن سنگین با یک اکسیژن دارد. عدد
جرمی هیدروژن معمولی یک است در حالی که عدد جرمی هیدروژن سنگین 2 است به همین علت
می‌گویند D02 یا
آب سنگین.
* آیا آب سنگین و آب سبک با هم مخلوط هستند؟
بله، به ازای هر 7 هزار مولکول آب
معمولی یک مولکول آب سنگین وجود دارد که تحت فرآیند بسیار حساس می‌توان آب سنگین
را از آب معمولی جدا کرد.
* پس آبی که ما مصرف می‌کنیم آب سنگین هم
دارد؟
بله، به ازای هر 7 هزار مولکول معمولی
یک مولکول آب سنگین در آب مصرفی ما وجود دارد.
* راکتور اراک چه تفاوتی با نیروگاه اتمی
بوشهر دارد؟
سوخت راکتور قدرت بوشهر یا نیروگاه اتمی
بوشهر اورانیوم غنی شده زیر 5 درصد بوده و سیستم خنک‌کننده آن آب سبک است که به آن
راکتور آب سبک‌هم می‌گویند؛ اما سوخت مورد نیاز راکتور آب سنگین اراک اورانیوم
طبیعی بوده و سیستم خنک‌کننده آن آب سنگین است.
هم‌چنین قدرت راکتور آب سنگین اراک 40
مگاوات بوده و تحقیقاتی است و برای تولید رادیو ایزوتوپ‌های مورد نیاز در پزشکی و
صنعت از آن استفاده می‌شود در حالی که نیروگاه اتمی بوشهر 1000 مگاوات بوده و برای
تولید برق است.
* به نظر می رسد در اراک نیز دو تاسیسات
مجزا وجود دارد منظور از این دو تاسیسات چیست؟
بله، در اراک دو تاسیسات وجود دارد یکی
تاسیسات آب سنگین است که فقط آب سنگین تولید می‌کند و دیگری راکتور آب سنگین IR-40 است که با قدرت 40
مگاوات کار می‌کند( همان راکتوری که سیستم خنک‌کننده آن آب سنگین است).
تاسیسات آب سنگین فقط آب سنگین مصرفی
راکتور 40 مگاواتی را تولید می‌کند و البته آب سنگین مصارف زیادی در عرصه پزشکی،
کشاورزی، تحقیقاتی، صنعتی و..... دارد.
* آیا در سایت هسته‌ای فردو و نطنز نیز آب
سنگین استفاده می‌شود؟
خیر، در فردو و نطنز آب سنگین استفاده
نمی‌شود.
* تفاوت سایت هسته‌ای فردو و نطنز با
راکتور اراک چیست؟
در نطنز اورانیوم غنی شده زیر 5 درصد
تولید می‌شود در حالی که در فردو این توانمندی وجود داشت که اورانیوم غنی شده 20
درصد هم تولید کند.
(پس از توافق ژنو، این فعالیت ها متوقف
شد.)
* آیا راکتور 40 مگاواتی اراک به طور کامل
به بهره برداری رسیده است؟
خیر به صورت 100درصد به بهره‌برداری
نرسیده است، در حال حاضر این راکتور حدود 90درصد پیشرفت داشته است.
* علت حساسیت غربی‌ها در مورد راکتور 40
مگاواتی اراک چیست؟
راکتورآب سنگین اراک حاصل نبوغ جوانان
ایرانی است و این راکتور بومی است، از آن‌جا که ساختار کلی همه راکتورها مشابه
همدیگر است لذا اگر ما به فناوری ساخت این راکتور 40 مگاواتی به طور 100 درصد
دسترسی پیدا کنیم و این راکتور به بهره‌برداری برسد قادر خواهیم بود دیگر
راکتورهای قدرت مورد نیاز کشور را هم در داخل و با فناوری بومی تولید کنیم که این
موضوع باعث مخالفت آنها می‌شود.
* بهانه غربی‌ها برای مانع از به بهره‌برداری
رسیدن راکتور آب سنگین اراک چیست؟
آنها بهانه‌های مختلفی دارند و می‌گویند
پسماند راکتور آب سنگین اراک پلوتونیوم 239 تولید می‌کند که قابلیت شکاف دارد در
حالی که این یک بهانه است چرا که پسماند آن کنترل می‌شود همان‌گونه که پسماند
نیروگاه بوشهر هم کنترل می‌شود.
معتقدم باید اهمیت علمی آب سنگین اراک
مشخص شود تا پس از آن جایگاه سیاسی هم قابل تبیین باشد. اگر اهمیت علمی موضوع
کاملا معلوم نشود ممکن است از نظر سیاسی دچار اشتباه فاحش شویم بنابراین باید به
جایگاه علمی نیروگاه آب سنگین اراک توجه ویژه شود.
:
چهار شنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۲ زمان انتشار
منبع خبر: http://www.irinn.ir/news