بيماري های مهم لوبیا
پوسيدگي
فوزاريومي ريشه لوبيا
بيماري
پوسيدگي فوزاريومي لوبيا در اكثر مناطق زير كشت اين محصول در دنيا وجود دارد. اولين علائم بيماري يك تا دو هفته بعد از كاشت به
صورت خطوط باريك كشيده قرمز روي هيپوكوتيل و ريشه گياهچه هاي
لوبيا ظاهر مي شوند. سپس ريشه هاي اوليه و ثانويه مورد حمله قرار گرفته و تمام
سيستم ريشه از بين مي رود كه نتيجه آن از بين رفتن بوته مي باشد. با از بين
رفتن ريشه هاي اوليه، قسمت پائين ساقه ممكن است توخالي شود. گاهي اوقات بوته هاي
بيمار با توليد ريشه هاي نابجا به صورت رديف هاي
طولي از هيپوكوتيل در نزديك سطح خاك عكس العمل نشان مي دهند.
در اين حالت اين ريشه ها رشد گياه را تأمين نموده و در صورتي كه رطوبت سطح خاك
كافي باشد، مقداري محصول توليد مي كنند. با اين وجود تعداد
غلاف در گياه و اندازه بذر ممكن است كاهش يابد. در صورتي كه بيماري شديد باشد بوته
هاي آلوده كم رشد شده و برگ هاي اوليه اين بوته ها قبل از
بلوغ زرد شده و ريزش مي كنند. عامل بيماري قارچ فوزاريوم (Fusaruim solani) مي باشد.
مبارزه
1- كشت لوبيا در خاك هاي
با زهكشي مناسب.
2-
كوددهي
و آبياري كافي اگرچه مستقيماً بر روي افزايش يا كاهش بيماري در مزرعه مؤثر نيستند
اما از آنجا كه موجب توليد بوته هاي قوي مي شوند، از ابتلاء بوته هاي لوبيا به بيماري كاسته مي شود.
3-
تناوب
زراعي با محصولات غير حساس.
4-
كشت
لوبيا بر روي پشته ها و خاك دهي پاي بوته ها موجب افزايش توليد ريشه هاي نابجا و كاهش خسارت مي شود.
5-
جلوگيري
از كوبيدگي خاك مزرعه تأثير زيادي در جلوگيري از پوسيدگي ريشه لوبيا دارد.
6-
مقاومت
ارقام مختلف لوبيا به بيماري پوسيدگي فوزاريومي متفاوت مي باشد. استفاده از ارقام مقاوم مي تواند به كاهش بيماري و در نتيجه
كاهش خسارت كمك كند.
7-
مبارزه
شيميايي مؤثري عليه اين بيماري وجود ندارد، اما ضد عفوني بذر با قارچ كش هاي سيستميك و سمپاشي بر روي رديف هاي
كشت بلافاصله پس از كاشت لوبيا با قارچ كش هايي نظير بنوميل،
تيرام و كپتافول تأثير خوبي داشته است.
8-
تحقيقات
نشان داده است كه مصرف بعضي علف كش ها مثل ترفلان (تريفلورالين)، بازاگران (بنتازون) و حشره كش متاسيستوكس رشد قارچ عامل بيماري را تحريك مي كند، بنابراين در استفاده از سموم فوق در مزارع آلوده بايد دقت شود.
بيماري زردي فوزاريومي
بيماري
زردي فوزاريومي از بيماري هاي مهم لوبيا در دنيا مي باشد. علائم اوليه شامل زردي
خفيف و پيري برگ هاي پائيني گياه مي باشد. سپس علائم رنگ پريدگي به
برگ
هاي بالايي بوته پيشرفت مي كند. با پيشرفت بيماري برگ ها به طور فزاينده اي زرد شده و سرانجام به
رنگ زرد روشن در مي آيند. اگر بوته هاي جوان آلوده شوند، كم
رشد مي مانند. بافت آوندي در تمام گياه معمولاً به
رنگ قهوه اي مايل به قرمز در مي آيد. علائم بيماري همچنين
مي تواند به صورت لكه هاي آبسوخته بر روي غلاف لوبيا
ايجاد گردد.
عامل
بيماري زردي لوبيا قارچ خاكزي به نام Fusarium oxysporum مي باشد. آلودگي از راه زخم
هاي ريشه و هيپوكوتيل ايجاد شده و از طريق بافت آوندي
منتقل مي گردد و موجب رنگ پريدگي و ريزش برگ ها
مي شود.
مبارزه
روش هاي مبارزه با اين بيماري تقريباً شبيه به بيماري پوسيدگي فوزاريومي ريشه
لوبيا مي باشد .
پوسيدگي ريزوكتونيائي ريشه لوبيا
پوسيدگي
ريزوكتونيائي يك بيماري شايع در مناطق زير كشت لوبيا در دنيا بوده و از نظر
اقتصادي مهم ترين بيماري لوبيا مي باشد. زخم هاي كوچك فرورفته كشيده و به رنگ قهوه اي مايل به قرمز روي هيپوكوتيل و ريشه ها از
مشخصات بارز در مراحل اوليه رشد و توسعه بيماري مي باشند.
زخم
ها با بزرگ و عميق شدن حالت نشانگر پيدا مي كنند. در
صورتي كه بيماري شديد باشد ممكن است باعث مرگ بوته گردد.
عامل
بيماري يك قارچ خاكزي به نام Rhizoctoina solani مي باشد. گياهچه ها و گياهان جوان شديداً حساس بوده، در
حالي كه در بوته هاي مسن تر به ندرت بيماري اتفاق مي افتد.
مبارزه
1- شخم عميق پس از برداشت
2-
استفاده
از ارقام مقاوم
3-
كشت
كم عمق بذر
4-
تناوب
با محصولات غير حساس مثل گندم، ذرت و جو
5-
تأخير در زمان كشت
بيماري سوختگي باكتريايي معمولي لوبيا
بيماري
سوختگي باكتريايي معمولي لوبيا يكي از بيماري هاي
مهم لوبيا در سراسر جهان ميباشد. اين بيماري در سال 77 و براي
اولين بار از استان مركزي در
ايران گزارش شد. علائم بيماري ابتدا به صورت آبسوخته روي برگ ظاهر مي شود، سپس اين نقاط سوخته و هاله زرد رنگي آنها را احاطه مي كنند. علائم بيماري روي ساقه به صورت لكه هاي تيره و روي غلاف به صورت لكه هاي
مدور قرمز تيره تا تيره مشاهده مي شود. عامل اين بيماري يك نوع باكتري مي باشد كه
در شرايط مساعد مي تواند تا 80 درصد محصول را نابود كند. بيماري سوختگي معمولي
لوبيا غالباً در شرايط مساعد در مزارع با آبياري باراني ديده مي شود. باكتري در بذر، بقاياي گياهي و علف هاي
هرز مي تواند زمستانگذراني كند.
مبارزه
-
استفاده
از بذر سالم
-
ضد
عفوني بذر با سموم باكتري كش نظير سموم مسي باعث كشته شدن باكتري هاي سطح بذر شده اما روي باكتري هاي درون بذر تأثيري
ندارد.
-
استفاده
از ارقام مقاوم و متحمل
-
تناوب
زراعي با محصولاتي نظير گندم، جو، سورگوم و آفتابگردان حداقل به مدت 2 تا 3 سال
-
شخم
عميق پس از برداشت
-
مبارزه
با علف
هاي هرز داخل و حاشيه مزرعه
-
زماني كه بوته ها مرطوب هستند نبايد وارد مزرعه شد.
اگر هدف از كشت لوبيا براي تهيه
بذر باشد بايستي :
1- بذر عاري از آلودگي باشد
2-
مزرعه
را در محلي انتخاب كرد كه سابقه آلودگي نداشته باشد
3-
چنانچه
منطقه آلوده است از آبياري باراني براي آبياري مزرعه استفاده نكرد.
بيماري هاي ويروسي لوبيا
لوبيا
ميزبان طبيعي تعداد زيادي از ويروس هاي گياهي مي باشد. معمولاً تشخيص علائم ناشي از ويروس هاي مختلف در مزرعه مشكل مي باشد. تشخيص دقيق ويروس يا ويروس هاي
موجود در يك مزرعه، در آزمايشگاه
با روش هاي مربوطه امكان پذير است. تعدادي از ويروس هاي مهم لوبيا عبارتند از :
ويروس موزائيك معمولي لوبيا (BCMV) :
علائم اين بيماري شامل لكه هاي زرد در متن
برگ (موزائيك)، سوختگي و ايجاد لكه هاي
موضعي و بد شكل در اندام هاي هوايي بوته مي باشند. اين
ويروس بذرزاد بوده و توسط شته ها در مزرعه منتقل مي شود.
مبارزه
-
استفاده
از بذر سالم
-
استفاده
از ارقام مقاوم
ويروس موزائيك زردي لوبيا (BYMV)
علائم
اين بيماري بسته به رقم لوبيا، زمان آلودگي و شرايط محيطي ممكن است متفاوت باشد.
علائم بيماري معمولاً به صورت نقاط زرد كوچك روي برگ ظاهر شده و به تدريج اين نقاط
بزرگ مي شوند. بوته هاي آلوده كم رشد و بد شكل مي گردند. اين ويروس به صورت
مكانيكي منتقل مي شود و از طريق بذر منتقل نمي گردد.
مبارزه :
-
استفاده
از ارقام مقاوم
ويروس موزائيك خيار (CMV)
علائم بيماري شامل ايجاد لكه هاي زرد در برگ، ضخيم و
روشن شدن رگبرگ ها، پيچيدگي و سوختگي حاشيه برگ ها و بدشكلي غلاف ها مي باشد.
اين
ويروس از طريق بذر، روش هاي مكانيكي و شته ها منتقل مي
شود.
مبارزه :
-
استفاده
از بذر سالم
-
رعايت
تناوب زراعي
-
رعايت
فاصله كشت بين لوبيا و كدوئيان
-
سمپاشي
عليه شته هاي ناقل ويروس
-
استفاده
از ارقام مقاوم