بخش گياهپزشكي

معرفي بخش

اين بخش فعاليت خود را از سال 1369 در سه گرایش تحقیقاتی بیماریهای گیاهی، آفات گیاهی و علفهای هرز آغازنموده است.

تحقيق در زمينه هاي مختلف آفات، بيماري‌ها و علف‌هاي هرز گياهي و اتخاذ تدابير و شيوه هاي مناسب مديريتي جهت حفظ و توليد بهينه با هدف افزايش محصولات كشاورزي و توسعه كشاورزي پايدار، با استفاده از بهترين روش‌هاي كنترلي، بخصوص بهره‌گيري از روش كنترل بيولوژيكي ومديريت تلفيقي آفات، با در نظر گرفتن حداكثر سلامت محيط زيست و بهره‌گيري از توانايي و همكاري سازمان‌ها و نهادهاي اجرائي و نهايتا حفظ دسترنج كشاورزان ازمهمترين اهداف بخش تحقيقات گیاهپزشکی است.

• گرايشهاي تحقيقاتي

اين بخش در حال حاضر در سه گرايش و شش زمينه تخصصي فعاليت مي نمايد. گرايشهاي تحقيقاتي اين بخش شامل بیماری شناسي گیاهی، حشره شناسي كشاورزي و علفهای هرز گیاهی در زمينه هاي تخصصي بيماريهاي قارچي، بيماريهاي باكتريائي، نماتد هاي انگل گياهي، آفات درختان ميوه، آفات گياهان زراعي و علفهاي هرز مي باشد.

• اولويتهاي تحقيقاتي 
براساس سياست اولويت بندي تحقيقات محصولات كشاورزي در استانها از سوي سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي محصولات باغی(انار، سیب و گردو)، غلات (گندم و جو)، گیاهان علوفه ای(يونجه، شبدر، اسپرس، ذرت علوفه اي)، دانه هاي روغني(كلزا، گلرنگ، آفتابگردان) لوبيا، سير و پياز، و گل و گياهان زينتي در اين استان داراي اولويت مي باشند.

1- برنامه هاي تحقيقاتي غلات: بيماريهاي قارچي خاكزاد، بيماريهاي برگي (زنگ ها، سفيدك سطحي، لكه برگيها)، علفهاي هرز و آفات خسارتزا به مزارع گندم و جو.

2- برنامه هاي تحقيقاتي علوفه : بيماريهاي سفيدك دروغي و سفيدك سطحي و سایر بيمارهاي برگي، بيماريهاي خاكزاد، علفهاي هرز و آفات مزارع يونجه.

3- برنامه هاي تحقيقاتي لوبيا: بيماريهاي خاكزاد، باكتريائي و ويروسي لوبيا (اتيولوژي و اپيدميولوژي)، علفهاي هرز و آفات لوبیا(شناسايي و روش هاي مختلف كنترل).

4- برنامه هاي تحقيقاتي گل و گياهان زينتي: بيماريها، آفات خسارتزا و علفهاي هرز گلخانه ای (شناسائي ، روشهاي مبارزه).

5- برنامه هاي تحقيقاتي پياز و سير: آفات(تريپس و مگس پياز ، كرم سير)، بيماريها (بيماريهاي خاكزاد) و علفهاي هرز مزارع پياز و سير (شناسائي ، روشهاي مبارزه).

6- برنامه هاي تحقيقاتي درختان میوه: آفات(کرم خراط، کرم گلوگاه انار، کنه های خسارتزا)، بيماريها (بيماريهاي برگی و خاكزاد) و علفهاي هرز باغات.

7- برنامه هاي تحقيقاتي گیاهان داروئی و درختان غير مثمر: آفات و بیماریهای خسارتزا به گیاهان داروئی، مرتعی و درختان غير مثمر(شناسائي ، روشهاي مبارزه).

• زمينه هاي تخصصي

بخش تحقيقات گياهپزشكي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مرکزی توانائي بالقوه در ارائه خدمات تحقيقي و پژوهشي در زمينه هاي تخصصي زير را دارد. حشره شناسي كشاورزي (آفات درختان ميوه)، حشره شناسي كشاورزي (آفات گياهان زراعي)، حشره شناسي كشاورزي (آفات گل وگياهان گلخانه اي)، بيماري شناسي گياهي (بيماريهاي قارچي)، بيماري شناسي گياهي (بيماريهاي باكتريائي)، بيماري شناسي گياهي (بيماريهاي ويروسي)، بيماري شناسي گياهي (بيماريهاي گياهي توسط نماتد هاي انگل )، آفتكش هاي كشاورزي، كاربرد دشمنان طبيعي در كشاورزي.

• آزمايشگاهها
بخش تحقيقات گياهپزشكي داراي آزمايشگاه حشره‌شناسي،آزمايشگاه بيماري‌شناسي گياهي، كلكسيون حشرات و هرباریوم علفهای هرز به شرح زير مي باشد:

آزمايشگاه حشره‌شناسي كشاورزي:

- جمع آوري و شناسائي فون جانوران و حشرات خسارتزا به محصولات كشاورزي منطقه.

- جمع‌آوري و شناسائي دشمنان طبيعي آفات مختلف گياهي (شکارگرها و پارازیتوئیدها) و  بررسی کارائی آنها در کنترل جمعیت آفات گیاهی.

- استفاده از تركيبات IGR ، عصاره‌هاي گياهي و تركيبات ميكروبي (باكتري، ویروس و قارچ) در كنترل آفات گياهي به منظور کاهش مصرف سموم و ترویج استفاده از کنترل بیولوژیک.

- اجرای طرح های تحقیقی -  ترویجی و ارائه توصیه های فنی و دستورالعمل های تحقیقاتی با هدف افزایش سطح آگاهی کشاورزان از آفات گیاهی در خصوص کنترل بهتر این عوامل.

آزمايشگاه بيماري ‌شناسي گیاهی:

- جمع آوري و شناسائي عوامل بيماريزاي محصولات كشاورزي منطقه

- كنترل شيميائي و ارزيابي‌تأثير آن در كنترل بيماري‌هاي مختلف محصولات كشاورزي.

- استفاده از عوامل بیولوژیک در کنترل بیماریهای گیاهی و کاهش اثرات سوء ناشی از مصرف سموم.

- اجرای طرح های تحقیقی -  ترویجی و ارائه توصیه های فنی و دستورالعمل های تحقیقاتی با هدف افزایش سطح آگاهی کشاورزان از آفات گیاهی در خصوص کنترل بهتر این عوامل.

كلكسيون حشرات:

- جمع‌آوري حشرات و آفات مختلف منطقه، شناسائي مقدماتي، طبقه‌بندي آنها و نگهداري در كلكسيون حشرات.

هرباريوم و كلكسيون علف‌هاي هرز:

- جمع آوری، شناسائي و تهيه نقشه پراكنش علف‌هاي هرز منطقه و بررسي جمعيت آنها.

- بررسي روش‌هاي رايج در بين كشاورزان منطقه جهت كنترل علف‌هاي هرز و انتخاب روش مناسب كنترل آنها در منطقه. همچنين مديريت تلفيقي علف‌هاي هرز دائمي و خطر ناك، تهيه كلكسيون بذر و علف‌هاي هرز از ديگر اهدافي است كه دنبال مي شود.

آزمايشگاه تحقيقات آفات و بيماريهاي گياهي مستقر در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، بزرگترين و مجهزترين آزمايشگاه تحقيقاتي در استان مي باشد. اين آزمايشگاه شامل انواع دسـتگاهها و تجهيزات مورد نياز براي شـناسـايي عوامل بيماريزا و آفات گياهي و يك گلخانه تحقيقاتي می باشد كه براي انجام آزمايشات از آن استفاده مي شود. این بخش در ايستگاه ملي تحقيقات گل و گياهان زينتي محلات دارای يك آزمايشگاه و يك گلخانه تحقيقاتي است که بصورت تخصصی در زمينه آفات و بيماريهاي گل و گياهان زينتي فعالیت می کند. همچنین در ايستگاه ملي تحقيقات لوبیای خمین نیز دارای يك آزمايشگاه و يك گلخانه تحقيقاتي است که بصورت تخصصی در زمينه آفات و بيماريهاي لوبیا، نخود و حبوبات آبی فعالیت می کند. این بخش در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی خسبیجان نیز دارای یک آزمایشگاه اختصاصی به منظور تحقیقات تخصصی در زمینه آفات و بیماریهای گیاهان دارویی و مرتعی است.
• پرسنل:

1- مجتبي قلندر (معاون پژوهشي)، عضو هيئت علمي، كارشناس ارشد بيماري شناسي گياهي (بيماريهاي قارچي).

2- محمدرضا لك، (رئیس بخش)، عضو هيئت علمي، كارشناس ارشد بيماري شناسي گياهي (بيماريهاي باكتريايي).

3- سید سعید مدرس نجف آبادی (رئیس ايستگاه تحقيقات گل و گياهان زينتي محلات)، عضو هيئت علمي، دكتراي حشره شناسي كشاورزي (آفات گياهي).

4- مظاهر يوسفي، عضو هيئت علمي، كارشناس ارشد حشره شناسي كشاورزي (آفات گياهي).

5- اصغر حسيني نيا، كارشناس ارشد حشره شناسي كشاورزي (آفات گل و گياهان زينتي)

6- حسين بيات ، عضو هيئت علمي ،كارشناس ارشد بيماري شناسي گياهي با گرايش ويروس شناسي و بيماريهاي ويروسي (با تخصص بيماريهاي گل وگياهان زينتي)

7- مريم حاتم آبادي ، كارشناس ارشد بيماري شناسي گياهي

8- ابوالفضل حمزه لو ، كارشناس توليدات گياهي

9- حمید طالبی ،  (كاردان توليدات گياهي)