تنظيم جيره
براي گاوهاي شيري
1.
اهداف جيره
نويسي
·
فراهم كردن يك جيره متعادل (نسبت
علوفه به كنساتره)
·
فراهم كردن جيره اي كه احتياجات
دوره هاي مختلف شيرواري گاو را تامين كند
·
فراهم‌كردن جيره‌هاي كه گاو با
مصرف آن بتواند به حداكثر توليد برسد و تداوم اين توليد را در طول دوره شيرواري
حفظ نمايد
·
فراهم كردن مواد مغذي در ارزا
نترين حالت ممكن
·
فراهم كردن جيره اي كه باعث
حداكثر مصرف خوراك شود
2.
مصرف ماده
خشك
يادآوري مي شود كه مصرف ماده خشك علوفه بستگي به چند عامل
دارد كه شامل:
رطوبت جيره
·
با افزايش ماده خشك جيره á مصرف ماده خشك افزايش مي
يابد
·
ميزان مطلوب ماده خشك جيره 55 – 45 درصد مي باشد
خوشخوراكي جيره
·
خوشخوراكي بالا á افزايش مصرف ماده خشك
·
بالا بودن ميزان فيبر ((NDF>%25 á كاهش مصرف ماده خشك
·
افزايش مصرف كنسانتره تا بيش از 60 درصد ماده خشك، مصرف ماده خشك را افزايش مي‌دهد
شرايط جوي
·
هواي گرم ( دما و رطوبت بالا) á كاهش مصرف ماده خشك
روش هاي خوراك دادن
·
تعداددفعات خوراك دادن á افزايش مصرف ماده خشك
·
خرد كردن و قطعه قطعه كردن á افزايش مصرف خوراك
·
مخلوط كردن علوفه و كنسانتره á مصرف ماده خشك در حد مطلوب
3.
مصرف خوراك ≠ خوراك داده شده
با انجام محاسبات ساده شما مي‌توانيد
ميزان مصرف خوراك تمام جيره ها را بدست آوريد
همچنين:
·
در كنسانتره ها، خوراك داده شده و خوراك مصرف شده
تقريبا با هم برابر هستند بدليل اينكه گاوه 100 درصد كنسانتره داده شده را مصرف مي‌كنند.
·
در علوفه‌ها، بين خوراك داده شده و مصرف شده تفاوت
وجود دارد كه ميزان اين تفاوت بستگي به كيفيت علوفه دارد
4.
مهمترين
قواعد كلي كه بايد درمحاسبات جيره گاوهاي شيري در نظرگرفت
1-
ماده خشك مصرفي را بايد مشخص كنيد
2-
ماده خشك مصرفي علوفه هميشه بايد حداقل برابر با 5/1
درصد وزن بدن گاو و يا 40 درصد كل ماده خشك مصرفي باشد
3-
ماده خشك مصرفي كنسانتره هرگز نبايد بيشتر از 2 درصد وزن
بدن و يا 60 درصد كل مادخشك جيره باشد.
4-
حداقل فیبر، 18 درصد ماده خشك باشد
5-
ميزان مصرف اوره بايد حداكثر 90 گرم به ازاي هر گاو در
روز باشد و فقط در روزهاي 200 – 0 دوره شيردهي استفاده شود
6-
نمك بايد یک درصد ماده خشك كنسانتره باشد
7-
نسبت كلسيم به فسفر متعادل بوده و بايد اين نسبت 2 به 1
باشد. هر دوي آنها 2 – 1 درصد ماده خشك كنسانتره باشند
5.
محاسبات
جيره
نظري اجمالي به مراحل مختلف:
1-
تخمين كل
ماده خشك مصرفي
2-
كنترل درصد
ماده خشك مصرفي علوفه
3-
كنترل درصد
پروتئين خام كل جيره
4-
كنترل كل
انرژي در جيره
5-
در صورت
نياز سه و چهار را دوبار بازبيني و كنترل كنيد
6-
تبديل ماده
خشك
مرحله 1 : نخمين كل ماده خشك
مصرفي
براساس
وزن بدن و ميزان توليد شير و با استفاده از جدول 1 كل ماده خشك مصرفي تخمين زده مي
شود.
كل
ماده خشك مصرفي برابر است با وزن بدن × درصد وزن(از جدول 1) تقسیم بر 100
جدول شماره1- نحوه محاسبه كل ماده خشک مصرفی (براساس درصد
وزن بدن)
|
درصد وزن بدن
|
توليد شير
(كيلوگرم در روز)
|
|
Kg 600
|
Kg 550
|
Kg 500
|
Kg 450
|
Kg 400
|
Kg350
|
|
2
|
1/2
|
2/2
|
3/2
|
4/2
|
6/2
|
10
|
|
15/2
|
35/2
|
4/2
|
5/2
|
65/2
|
8/2
|
5/12
|
|
3/2
|
5/2
|
6/2
|
7/2
|
9/2
|
3
|
15
|
|
4/2
|
65/2
|
75/2
|
9/2
|
1/3
|
2/3
|
5/17
|
|
5/2
|
8/2
|
9/2
|
1/3
|
303
|
4/3
|
20
|
|
6/2
|
95/2
|
05/3
|
25/3
|
45/3
|
6/3
|
5/22
|
|
8/2
|
1/3
|
2/3
|
4/3
|
6/3
|
8/3
|
25
|
|
95/2
|
25/3
|
35/3
|
55/3
|
7/3
|
95/3
|
5/27
|
|
1/3
|
4/3
|
5/3
|
7/3
|
8/3
|
1/4
|
30
|
|
25/3
|
5/3
|
65/3
|
85/3
|
4
|
3/4
|
5/32
|
|
3/3
|
6/3
|
8/3
|
4
|
2/4
|
6/4
|
35
|
|
4/3
|
75/3
|
95/3
|
15/4
|
4/4
|
85/4
|
5/37
|
|
5/3
|
8/3
|
1/4
|
3/4
|
6/4
|
1/5
|
40
|
|
7/3
|
1/4
|
4/4
|
7/4
|
|
|
45
|
|
9/3
|
4/4
|
7/4
|
5
|
|
|
50
|
مرحله 2 : كنترل حداقل درصد
علوفه
بايد
براساس ميزان توليد شير ومرحله دوره شيردهي، حداقل درصد علوفه مورد نياز وبا توجه به جدول 2 كنترل شود.
جدول شماره 2 -
درصد علوفه در ماده خشك مصرفي
|
توليد شير
(كيلوگرم)
|
70 – 0 روزهاي شيردهي
|
200 – 70روزهاي شيردهي
|
305 – 200روزهاي شيردهي
|
|
زير 20
|
55%
|
60%
|
70%
|
|
25 – 20
|
52%
|
57%
|
65%
|
|
30 – 25
|
48%
|
53%
|
60%
|
|
بالاي 30
|
45%
|
50%
|
55%
|
نحوه محاسبه مقدار ماده خشك علوفه و كنسانتره
ماده خشك علوفه = ماده خشك مصرفي ( جدول 1) X درصد علوفه(جدول 2)
ماده خشك كنسانتره = ماده خشك مصرفي ( جدول 1) X (100 - درصد علوفه)
مرحله 3: كنترل پروتئين خام
كل جيره
درصد
پروتئين خام كل جيره براساس نياز گاو به پروتئين خام در هر مرحله از دوره شيردهي
كه در جدول 3 آورده شده است كنترل مي شود
جدول شماره 3 – درصد پروتئين خام براساس محله دوره
شيردهي
|
مرحله
شيردهي
|
روزهاي
شيردهي
|
درصد
پروتئين مورد نياز
|
|
اوائل
|
70 – 0
|
5/19 – 5/17
|
|
اواسط
|
200 – 70
|
17 – 15
|
|
اواخر
|
تا پايان شيردهي - 200
|
15 – 14
|
|
|
|
پروتئين خام جيره=
|
(( ماده خشك علوفه × پروتئين خام علوفه) +
(ماده خشك كنسانتره × پروتئين خام كنسانتره))
|
|
كل ماده خشك مصرفي
|
مرحله 4: كنترل مقدار انرژي جيره
محاسبه
كل انرژي مورد نياز براي نگهداري براساس وزن بدن (جدول 4)
|
دول شماره
4 – انرژي مورد نياز براي نگهداري براساس وزن بدن
|
|
وزن بدن (كيلو گرم)
|
انرژي قابل
متابوليسم (مگاژول
در روز)
|
|
350
|
39
|
|
400
|
43
|
|
450
|
47
|
|
500
|
51
|
|
550
|
55
|
|
600
|
58
|
انرژي مورد نياز براي
توليد شير = مقدار توليد شير در روز(كيلوگرم)× 5 مگا ژول
نكته: معادله فوق براساس شير بادرصد
چربي 5/3 تا 7/3 درصد مي باشد اگر شير درصد چربي بالاتري داشت انرژي قابل
متابوليسم مورد نياز براي هركيلوگرم شير 4درصد چربي برابر 3/5 مگاژول و شير
5/4درصدچربي برابر 5/5 مگاژول مي‌باشد
محاسبه كل انرژي مورد نياز
انرژي مورد نياز
(مگاژول)= نگهداري (جدول 4) + مقدار توليد
شير× 5
محاسبه انرژي كل جيره:
كل انرژي جيره(مگاژول)
= (ماده خشك علوفه × ميزان انرژي علوفه) + (ماده خشك كنسانتره × ميزان انرژي
كنسانتره)
مرحله 5 – بازبيني و كنترل دوباره
اگر پروتئين خام و انرژي جيره پائين بود:
·
ميزان مصرف علوفه را افزايش دهيد
·
از علوفه داراي درصد پروتئين خام و ميزان انرژي بالاتر
استفاده كنيد
·
از كنسانتره داراي
درصد پروتئين خام و ميزان انرژي بالاتر استفاده كنيد
·
از اوره تا ميزان 90 گرم به ازاي هر گاو در روز براي
جبران كمبود پروتئين خام استفاده كنيد
اگر پروتئين خام جيره پائين بود:
·
مقدار كنسانتره را كاهش دهيد
·
درصد پروتئين خام ويا ميزان انرژي كنسانتره را كم كنيد.
براي
اختلافات جزئي مقدار كنسانتره را كم يا زياد كنيد و مراحل 3 و 4 را بعد از بازبيني
و كنترل دوباره تكرار كنيد
مرحله 6 – تبديل ماده خشك
براي اين منظور مقدار ماده خشك علوفه و
كنسانتره را (كيلوگرم) به درصد ماده خشك هركدام تقسيم كنيد.
|
|
|
علوفه:
|
كيلو گرم علوفه تازه =
|
كيلوگرم ماده خشك علوفه
|
|
درصد ماده خشك علوفه
|
|
|
|
|
|
كنسانتره:
|
كيلو گرم كنسانتره =
|
كيلو گرم ماده خشك كنسانتره
|
|
درصد ماده خشك كنسانتره
|
|
|
خلاصه
|
مرحله1:
|
كل ماده
خشك مصرفي =
|
وزن
بدن × درصد وزن بدن(جدول1)
|
|
|
100
|
|
|
مرحله2 :
|
ماده خشك
علوفه=
|
كل ماده خشك
مصرفي× درصد علوفه (جدول 2)
|
|
ماده خشك
كنسانتره=
|
كل مادخشك
مصرفي × (100- درصد علوفه)
|
|
مرحله3 :
|
درصد
پروتئين خام جيره=
|
((DMعلوفه×CPعلوفه)+(DMكنسانتره×CPكنسانتره))
|
|
|
كل
ماده خشك مصرفي
|
|
|
مرحله4 :
|
انرژي
جيره(مگاژول) = (DMعلوفه×MEعلوفه)+(DMكنسانتره×MEكنسانتره)
|
|
انرژي مورد
نياز = انرژي مورد نياز نگهداري + (كيلو گرم شير × 5 مگاژول)
|
|
مرحله5 :
بازبيني و كنترل دوباره
|
|
مرحله6 :
|
كيلو گرم
علوفه =
|
كيلوگرم
ماده خشك علوفه
|
|
|
درصد
ماده خشك علوفه
|
|
|
|
|
|
|
كيلو گرم
كنسانتره =
|
كيلو
گرم ماده خشك كنسانتره
|
|
|
درصد
ماده خشك كنسانتره
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مثال 1:
گاوي با وزن 600 كيلوگرم و 18 كيلوگرم توليد
شير در روز، در روز 180 دوره شيردهي قراردارد . جيره شامل علوفه تر (ماده خشك:
15%، پروتئين خام: 14% ،انرژي قابل متابوليسم: 5/8 مگاژول) كنسانتره (ماده خشك:
87% ،پروتئين خام: 18%، انرژي قابل متابوليسم: 5/12 مگاژول) مي‌باشد
|
مثال 2:
گاوي با وزن 450
كيلوگرم و 14 كيلوگرم توليد شير در روز،
در روز 210 دوره شيردهي قراردارد .جيره شامل مخلوطي از دو نوع علوفه تر (ماده
خشك: 20%، پروتئين خام: 13% ،انرژي قابل متابوليسم: 8 مگاژول) و كنسانتره (ماده خشك: 87% ،پروتئين خام: 17%،
انرژي قابل متابوليسم: 5/12 مگاژول) مي باشد.
|
|
|
|
مثال 3:
گاوي با وزن 550 كيلوگرم و 35 كيلوگرم توليد
شير در روز، در روز 60 دوره شيردهي قراردارد .جيره شامل دو نوع علوفه A و B به نسبت 50/50 (ماده
خشك A : 22%، ماده خشك B 15% پروتئين خام مخلوط : 14% ،انرژي قابل متابوليسم مخلوط : 5/8
مگاژول) و كنسانتره (ماده خشك: 87%
،پروتئين خام: 23%، انرژي قابل متابوليسم: 5/12 مگاژول) مي باشد.
|
مثال 4:
گاوي با وزن 500
كيلوگرم و 30 كيلوگرم توليد شير در روز،
در روز 50 دوره شيردهي قراردارد .جيره
شامل علوفه تازه (ماده خشك : 22%، پروتئين خام : 11% ،انرژي قابل متابوليسم
مخلوط : 5/7 مگاژول) و كنسانتره (ماده
خشك: 87% ،پروتئين خام: 21%، انرژي قابل متابوليسم: 5/12 مگاژول) مي باشد.
|
|
|
|